Sołtys jest jedną z najstarszych funkcji społecznych w Polsce, sięgająca czasów średniowiecza.
11 marca przypada święto ludzi uznawanych za liderów polskich wsi – Dzień Sołtysa.
Od 1990 roku sołtys jest organem wykonawczym jednostki pomocniczej gminy, sołectwa. Sołtys jest wybierany przez zebranie wiejskie. Działalność sołtysa wspiera rada sołecka. Sołtys korzysta z ochrony prawnej przysługującej funkcjonariuszom publicznym. Szczegółowe regulacje uprawnień sołtysa regulowane są w statucie sołectwa uchwalanym przez radę gminy.
Sołectwa są ustanawiane przeważnie na obszarze wiejskim. W miastach jednostkami pomocniczymi w większości są osiedla, dzielnice, gdzie odpowiednikiem sołtysa jest zarząd osiedla (dzielnicy) albo przewodniczący zarządu osiedla (dzielnicy). Istnieją jednak miasta np. Bełżyce w powiecie lubelskim gdzie są ustanawiane sołectwa jako jednostki pomocnicze. Takich miast w Polsce, które mają burmistrza i sołtysa jest 13.
Według danych z 31 grudnia 2010 r. w Polsce było 40,3 tys. sołtysów, z których 30,7% stanowiły kobiety. Według stanu w dniu 31 grudnia 2011 roku w Polsce było 40 540 sołectw.
Od 2002 „Gazeta Sołecka” organizuje ogólnopolski konkurs Sołtys Roku.